ត្រពាំងដូនកែន
ដោយ សូដា
ក្នុងខេត្តឧត្ដរមានជ័យប្រជាជនភាគច្រើន មិនសូវនិយមហៅបឹងទេ ពួកគាត់ចូលចិត្តហៅតែ ត្រពាំង ដូចជា ត្រពាំងស្នោរ ត្រពាំងឈូក ត្រពាំងភ្នៀត ត្រពាំងត្បែង...។
ត្រពាំងដូនកែនស្ថិតនៅក្នុងភូមិដូនកែន(ខាងត្បូង) ដែលមានចម្ងាយ ប្រមាណ២ គីឡូម៉ែត្រកន្លះ បែកខាងត្បូងទីរួមខេត្ត និងនៅចន្លោះផ្លូវជាតិលេខ ៦៨បេ និង និងផ្លូវ ៥៩។ ហើយមានប្រជាជនរស់នៅជុំវិញត្រពាំងនេះ លើកលែងតែមាត់ត្រពាំងជាប់និងផ្លូវលេខ ៥៩ មានប្រវែងប្រហែលជា១០០ ម៉ែត្រដែលគ្មានមនុស្សរស់នៅ ព្រោះមាត់ត្រពាំងនេះតូច។
កាលពីដើមឡើយត្រពាំងនេះមានទំហំមិនធំទេ ប្រហែលជា២ហិតាតែប៉ុណ្ណោះ ហើយបែកខាងជើងឆាងខាងលិច ជាស្រែរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ តែដោយសារតែ ស្រែក្នុងត្រពាំងមាន សត្វឈ្លើងច្រើនពេក មិនអាចធ្វើបាន ក៏ពួកគាត់បោះបង់ចោលទៅ ហើយក្លាយទៅជាផ្ទៃត្រពាំង។ ប្រវែងទំនប់ជាមាត់ជុំវិញ ត្រពាំងនេះ មានប្រវែង៩៨៦ ម៉ែត្រ ហើយជម្រៅទឹកមួយម៉ែត្រកន្លះ ទៅ ២ ម៉ែត្រ កាលពីឆ្នាំ ១៩៨០ តែក្រោយមកត្រពាំងនេះ កាន់តែរាក់ទៅៗ។ កាលពីដើមឡើង មានចាស់ ម្នាក់មករស់នៅក្នុង ទីទួលខាងត្បូង ឆាងខាងកើតត្រពាំង ដោយទីនោះជាកន្លែងដែល ដីមានជីវជាតិ និងខ្ពស់មិនមានទឹកលិចផង ហើយមានព្រៃជុំវិញចម្ការ និងកន្លែងរស់នៅរបស់ លោកយាយ ក្រៅពីព្រៃកាលពីសម័យនោះ មានឆ្កែចចក ត្មាតក្នុងតំបន់នេះ។ តែក្រោយមក អ្នកភូមិសំរោង(ចាស់) បានចាប់ដីធ្វើចម្ការ និងរស់នៅម្ដងមួយ ហើយព័ទ្ធជុំវិញត្រពាំងនេះ ហើយមិនដឹងហៅត្រពាំងនេះ ឈ្មោះដូចម្ដេច ក៏ហៅត្រពាំងដូនកែន ដោយមានគ្រួសារយាយកែនរស់នៅតំបន់នោះមុនគេ ទើបហៅថាត្រពាំងដូនកែន ជាប់រហូតដល់សព្វថ្ងៃទៅ។
នៅពេលបច្ចុប្បន្ន ត្រពាំងនេះ លោកប្រធានភូមិបានអនុញ្ញាតឲ្យថៅកែឡឥដ្ឋជាអ្នកជីក យកដីក្នុងត្រពាំងនេះ ដោយសារត្រពាំងរាក់ជាងពីអតីតកាល ដើម្បីឲ្យត្រពាំងនេះ កាន់តែជ្រៅនិង ផ្ទុកទឹកបានច្រើននិងបម្រើសេចក្ដីត្រូវការរបស់អ្នកភូមិ។ ហើយមានថៅកែជាមួយទៀតបាន ធ្វើការជីកយកដីទៅលក់ផងដែរ ដែលហាក់ដូចជាកាច់កុងគ្នាផងក្រុមហ៊ុនទាំងពីរនេះ កាលពីរដូវប្រាំងឆ្នាំ២០១០។ អ្វីដែលជាគំនិតអភិវឌ្ឍន៍របស់ប្រធានភូមិនេះ គឺជាគំនិតដ៏ល្អ ប្រសើរហើយសម្រាប់ប្រធានភូមិក្នុងក្រុងសំរោងយកទៅអភិវឌ្ឍន៍តាមនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគត។ តែអ្វីដែលគួរឲ្យស្ដាយ ប្រជាជននៅជុំវិញត្រពាំងនេះ មិនអាចទទួលយកទឹកមកប្រើប្រាស់ដែលជាទឹកស្អាតបានទេ ព្រោះតែក្រុមហ៊ុនដែលជីកយកដីនេះ ជីកន្លែងដែលអាច យកទៅធ្វើឥដ្ឋបាន (ជីកកន្លែងនេះបន្តិច កន្លែងនោះបន្តិច)តែប៉ុណ្ណោះធ្វើឲ្យបាតត្រពាំងមិនស្អាត នាំឲ្យទឹកក៏មិនអាចទទួលទានបាន ហើយមិនអាចប្រើប្រាស់រួចប្រាំងរួចវស្សាដែរ។ លើសពីថៅកែ មានលុយមកជីក យកដីក្នុងត្រពាំងនេះ មានប្រជាជនរស់នៅជុំវិញ និងជាប់មាត់ត្រពាំងមិនបានជួយថែរក្សា ឲ្យសត្វចុះ ងូតលេងក្នុងត្រពាំង ហើយមនុស្សក៏ចុះ ងូតដូចសត្វទា ក្ងានដែរ លើសពីការងូតគឺបង់ត្រី ធ្វើឲ្យទឹកនោះកាន់តែកខ្វក់មួយកម្រិតទៀត។ ខ្ញុំសូមអំពាវនាវ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅជុំវិញ និងអ្នកដែលប្រើប្រាស់ទឹកត្រពាំងនេះ ជួយថែរក្សា ការពារកុំឲ្យទឹកកខ្វក់ទៀត លើសពីនេះ ប្រជាពលរដ្ឋនេះគួរតែចូលរួមថែរក្សាបន្ថែមទៀត។ ខ្ញុំសូមអំពាវនាវ អាជ្ញាធរដែនដី មេត្តាជួយអប់រំនិងផ្សព្វផ្សាយ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យមានការចូលរួមថែរក្សា និងជួយសម្រួល ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យជាទឹកស្អាត ដែលមិនគិតពីប្រយោជន៍បុគ្គលជាធំ គិតពីប្រយោជន៍រួមជាធំ ប្រទេសជាតិនឹងអភិវឌ្ឍទៅមុខជានិរន្តរភាព។
ហើយសូមអំពាវនាវ បងប្អូនខ្មែរដែលរស់នៅឯនាយសមុទ្រ ជួយកសាងផ្លូវព័ទ្ធជុំវិញត្រពាំងនេះ និងសាងរូបសំណាកប្រវត្តិនានា ក្នុងត្រពាំងនេះ ហើយនឹងក្លាយជាតំបន់ទេសចរក្នុង ស្រុកមួយនៅពេលអនាគត៕៚