Thursday, December 16, 2010

ទន្លេ ស

និពន្ធដោយ ក. ហ៊ោន ចន្រ្ទា


បើ​យើង​ធ្វើ​ចេញ​ពី​ខេត្ត​ឧត្តរមានជ័យ​ឆ្ពោះ​ទៅ​ទិស​ខាង​លិច​ប្រហែល​ជា ២៥km យើង​នឹង​បាន​ទៅ​ដល់​​បឹង​ដ៏​ធំមួយ នៅ​ជាប់​ផ្លូវ ដែល​អ្នក​ភូមិ​នាំ​គ្នា​ហៅ​ថា “ទន្លេ-ស”។ បឹង​នេះ​មាន​ទីតាំង​នៅ​ភូមិ ទន្លេ-ស ឃុំ គោក​ខ្ពស់​ស្រុក​បន្ទាយអំពិល ខេត្ត ឧត្តរមានជ័យ ។ ដែល​មាន​បណ្ដោយ​ប្រហែល ៣០០m ទទឹង ២០០m ។ បើ​យើង​​ក្រឡេក​មើល​ពី​ផ្លូវ​យើង​ឃើញ​រលក​ទឹក​ខ្មាញ់ៗ​ត្របាញ់​ប្រដេញ​គ្នា​ដោយ​កម្លំាង​ខ្យល់បក់​ធ្វើ​ឲ្យ​អារម្មណ៏​បាត់​អស់​នូវ ទុក្ខកង្វល់​ព្រោះថា វា​ពិតជា​ស្អាត​អស្ចារ្យ​ណាស់។ ទឹក​នៅ​​ក្នុង​បឹង​មាន​ប្រភព​មក​ពី​ខាង​ជើង ឈៀង​ខាង​លិច​ ស្រប​នឹង​បណ្តោយ​ផ្លូវ ភូមិ​គាបនិង​គោកខ្ពស់ ប៉ុន្តែ​ចម្លែកត្រង់ថា បឹងនេះ​មិន​ដែល​រីង​ទឹក​ម្ដង​ណា​សោះ រដូវប្រាំង​ក៏​ដូចជា​រដូវវស្សា​ដែរ គឺ​ទឹកបឹង​ហាក់​ដូចជា នៅ​ដ៏ដែល​រៀងរាល់​ឆ្នាំ។ អ្នក​ភូមិ​ក៏ដូចជា​អ្នក​ស្រុក​រស់​នៅ​ទីនោះ​មានជំនឿ​យ៉ាង​ខ្លាំង​ទៅលើ​បឹង​ទន្លេស។
អ្នកស្រុក​មានជំនឿ​ថា​ដី​បាត​បឹង​គឺជា​ដីដ៏ពូកែ​សក្តិសិទ្ធ ដូច​នេះហើយ​ពេល​ប្រជាជន​ធ្វើការ​សាងសង់​ផ្ទះ ពួកគេ​តែងតែ​ទៅមុច​ទឹក​កើប​យក​ដី​បាត​បឹង យក​មក​ដាក់​ក្រោម​បាត​ផ្ទះ ឬក្រោម​សរសរ​ផ្ទះ​ដើម្បី​ឲ្យ​ក្រុម​គ្រួសារ មាន​ភាព​ចម្រុង​ចម្រើន ហើយ​រស់​នៅ​បាន​ត្រជាក់​ត្រជុំ រកស៊ី​តែងតែ​មាន​ការ​កាក់កប​ហូរហៀរ​ប្រៀប​បានដូចជា​ទឹក ដែល​នៅ​ក្នុង​បឹង​ទន្លេស​ដែល​មិន​ដែល​រីង​ស្ងួត​នោះ​ដែរ។ នៅ​ជាប់​​មាត់​បឹងទន្លេស​មាន​ដើម​ឈើ​មួយ​ដើម​យ៉ាង​​ត្រឈុំ​ត្រឈៃ ។ នេះបើ​តាមអ្នក​ស្រុក​និយាយ​តៗគ្នា គេប្រាប់​ថាដើម​ពោធិ៏​នោះ​ពី​មុន មាន​​មេ​​(ខ្មោច)រស់នៅ បើមនុស្ស​ណា​ដើរ​យប់​ឆ្លងកាត់​ទីនោះ​គេ​នឹង​បាន​ឃើញ​មេដើម​ពោធិ៏​នោះជា​មិនខាន ដូចនេះហើយ​គ្មាន​នរណា​ម្នាក់​ហ៊ាន​ដើរកាត់​ក្រោម​ដើមពោធិ៍​នៅ​ពេល​​យប់ឡើយ។ ​រហូត​ដល់​ពេល​ឥឡូវ​ក៏នៅ​តែនៅ​មាន​ជំនឿ​ដូចពី​មុន​ដដែល។ បើ​យើង​សង្កេត​មើល​ជុំវិញ​បឹង យើង​ឃើញ​ថា នៅ​ប៉ែក​ខាង​លិចនិង ខាង​កើត មាន​ផ្ទះ​អ្នក​ភូមិ នៅ​ប៉ែក​ខាង​ត្បូង​គឺជាប់​នឹង​ផ្លូវ ហើយ​ចំណែក​ឯ​ប៉ែក​ខាង​ជើង​បឹង​គឺមាន​វាល​ស្រែ​ដ៏​ធំ​ល្វឹង​ល្វើយ រុក្ខជាតិ​ដែល​ដុះ​នៅ​តាមមាត់​បឹង​នេះគឺសម្បូរទៅដោយត្រាវ​ទឹក ដែល​ដុះ​ប្រប​មាត់​បឹងហើយ​នៅ​លើផ្ទៃ​ទឹក​ទាំង​មូល​គ្មានរុក្ខជាតិច្រើនទេ គឺ​មាន​តែ​ដើម​ចក​តិច​តួចប៉ុណ្ណោះ។
ទន្លេសនេះ​ជា​បឹង​ដែល​គួរ​ឲ្យ​ចង់​ទស្សនា​ពី​សំណាក់​ប្រជាជន​យើង​ព្រោះ​​វាជាបឹងមួយ​ដែលអ្នក​ភូមិ​មាន​ជំនឿ​គ្រប់​បែប​យ៉ាង ណាមួយ​ផ្ទៃទឹក​ទាំងមូល​នៅ​ក្នុង​បឹងមិន​ដែល​រីង​ស្ងួត​ទាល់​តែ​សោះ។ បឹង​នេះ​ជា​ប្រភព​ទឹក​មួយ​យ៉ាង​សំខាន់​ដែលអ្នក​ភូមិទាញ​យក​ទឹក​មក​​ប្រើប្រាស់​​ប៉ុន្តែ​ការ​ទាញ​យក​មក​ប្រើប្រាស់​របស់​ពួក​គាត់​គឺ ហាក់​ដូចជាមិន​បាន​គិត​ពីផល​ប៉ះពាល់​​ទៅ​ដល់​សុខភាព​ក៏​ដូចជា​ផ្ទៃ​ទឹក​ទាំងមូល​នោះ​ទេ ព្រោះថាពួក​គាត់​ចុះ​ងូត​នៅ​ក្នុងបឹង បោក​សំលៀកបំពាក់​ក៏​នៅ​ក្នុង​បឹង ដោយ​គ្មានការថែរក្សា​​ទាល់​តែ​សោះ​។​ ៚